Антыфэйк / фактчэк

Учора

Скарачэнні рабочых у нас і на Захадзе — дзе больш? Праверылі словы вядоўцы «Беларусь 1»

Канцэрн Volkswagen у 2024 годзе сапраўды заявіў, што павінен знізіць штогадовыя выдаткі, таму разглядае закрыццё трох заводаў у Нямеччыне.

Аўтары:
Рэдактары:
Дата з'яўлення фэйка: 16.01.2025
Немагчыма ўявіць, каб у Беларусі з прадпрыемства звольнілі некалькі тысяч работнікаў, як гэта збіраецца зрабіць канцэрн Volkswagen у Нямеччыне, заявіў вядоўца «Беларусь 1» Яўген Горын. Каманда Weekly Top Fake знайшла мінімум тры выпадкі маштабных скарачэнняў работнікаў беларускіх заводаў. 

У Беларусі на першым месцы стаяць людзі рабочых прафесій, іх не скарачаюць у нашай краіне так масава, як за мяжой, сказаў вядоўца «Беларусь 1» Яўген Горын. З Людмілай гладкай і Рыгорам Азаронкам ён абмеркаваў перадвыбарчыя праграмы Аляксандра Лукашэнкі і іншых кандыдатаў на пасаду прэзідэнта ў эфіры праграмы «Лятучка» на ютуб-канале «СБ ТБ» 16 студзеня 2025 года. Траіх сувядоўцаў у апісанні да відэа назвалі "крамянымі беларускімі прапагандыстамі».

— Наколькі гэта сур'ёзна кантрастуе, напрыклад, з краінамі Захаду, дзе чалавек стаіць на першым месцы. Калі пачынаецца нейкі эканамічны крызіс, ён першы баранчык на закол, пад ножык. Напрыклад, не спраўляецца завод Volkswagen з новымі эканамічнымі рэаліямі. Каго перш за ўсё звальняюць? Простага рабацягу, — заявіў Горын.

— А да гэтага абчысцяць, — дадала журналістка «СБ. Беларусь сёння» Людміла Гладкая. 

—Тысячамі, дзясяткамі тысяч і гэтак далей. А ў нас такую сітуацыю можна ўявіць? Не, — сказаў на заканчэнне вядоўца «Беларусь 1».

Канцэрн Volkswagen у 2024 годзе сапраўды заявіў, што павінен знізіць штогадовыя выдаткі, таму разглядае закрыццё трох заводаў у Нямеччыне. Інсайдэры казалі, што скараціць могуць каля 30 тысяч працоўных месцаў, гэта значыць прыкладна кожнае дзясятае (у кампаніі заявілі, што гэтая інфармацыя не мае пад сабой падставы). Прычыны — высокія выдаткі на электраэнергію і працоўную сілу, канкурэнцыя з боку Азіі, млявы попыт на аўтамабілі ў Еўропе і Кітаі і больш павольнае, чым чакалася, ўкараненне электрамабіляў. 

Аднак пасля забастоўкі рабочых кіраўніцтву канцэрна прыйшлося пайсці на перамовы з прадстаўнікамі прафсаюза, які аб'ядноўвае каля паловы работнікаў кампаніі ў Нямеччыне. У канцы 2024 года бакі дамовіліся, што закрываць заводы не будуць, а масавае скарачэнне зробяць «сацыяльна адказным». Гэта значыць больш плыўным: на працягу пяці гадоў, без прымусу, дзякуючы датэрміновым выхадам на пенсію. 

Што тычыцца Беларусі: каманда WTF знайшла некалькі выпадкаў маштабнага скарачэння колькасці работнікаў на айчынных прадпрыемствах. Але гэтаму маглі паспрыяць у тым ліку добраахвотны сыход супрацоўнікаў з заводаў, сацыяльна прымальныя звальненні і іншыя фактары. 

Напрыклад, на МАЗе ў 2011 годзе працавала каля 23 тысяч чалавек. Праз пяць гадоў-крыху больш за 16 тысяч. Гэта значыць колькасць супрацоўнікаў скарацілася прыкладна на сем тысяч чалавек ці на 30%. У працэнтных суадносінах да агульнай колькасці работнікаў гэта прыкладна ў тры разы больш, чым у планах па звальненні ў Volkswagen на бліжэйшую пяцігодку.

Тагачасны першы віцэ-прэм'ер Уладзімір Сямашка распавёў у лютым 2011 года, што дырэктар МАЗа «спакойна, без шуму, нікога не пакрыўдзіўшы, [са снежня 2009-га] прыбраў з прадпрыемства 4,5 тысячы чалавек».

ААТ «Белшына» ў 2016 годзе налічвала крыху больш за 10 тысяч работнікаў. Праз пяць гадоў колькасць скарацілася на 20%. На Мінскім трактарным заводзе ў 2018 годзе працавалі амаль 18 тысяч супрацоўнікаў. У 2020-м — 15,4 тысячы, мінус 14%. На пачатак 2025 года там захавалася прыкладна тая ж колькасць работнікаў, але ў планах прадпрыемства да 2030 года скараціць яе да 10 тысяч ці на 30%.