Антыфэйк / фактчэк

29 лістапада 2023

Фэйкі тыдня: Нямеччына вучыцца захопліваць Польшчу пакуль у Беларусі бясплатна імплантуюць зубы

А таксама — украінскі вайсковец збіў школьніка, Літва страціла незалежнасць і Арастовіч з інфармацыйнай бомбай. Топ—5 фэйкаў тыдня ад каманды Weekly Top Face.

Фэйк №1: У Беларусі бясплатна ставяць зубныя імпланты

Рыгор Азаронак у эфіры перадачы «Азаронак. Наўпрост» 16 лістапада заявіў, што зубное пратэзаванне ў Беларусі бясплатнае.

— У Нямеччыне ўставіць два імпланты, зубы, 1500 еўра. Хочаш — стаў, хочаш — так жуй, — зачытаў ён каментар аднаго з гледачоў.

— Прыязджайце ў Беларусь, у нас танней імпланты, — прапанавала госця праграмы, вядоўца тэлеканалу «Беларусь 1» Ксенія Лебедзева.

— Беларусь — так. Дык калі ў дзяржаўнай клініцы — бясплатна можна, — заявіў Азаронак.

Права на бясплатныя зубныя пратэзы ў Беларусі мае вузкае кола ільготнікаў. Ад аплаты вызваляюцца ўдзельнікі Вялікай Айчыннай вайны, інваліды I і II групаў, дзеці-інваліды і яшчэ некалькі катэгорый грамадзян. Пры гэтым імплантацыя (ужыўленне ў дзясну штучнага аналага кораня зуба) робіцца толькі на платнай аснове. Яе кошт у Беларусі складае ад €550 да €800 за зуб.

Фэйк №2: Украінскі вайсковец збіў школьніка за адмову адказваць на лозунг «Слава Украіне!»

Тэлеграм-канал «ЖС Прэміум» 22 лістапада апублікаваў скрыншот відэа, на якім мужчына трымае за грудкі школьніка. 

«10-годдзе "Еўрамайдану". Ва ўсёй пакінутай частцы Украіны ў школах выступаюць украінскія сілавікі. Начальніку разведкі 103 ТРА маёру Сяргею Папроцкаму давялося мець зносіны са старшакласнікамі адной з львоўскіх школ.

Доўгі спіч, прысвечаны Неньцы, баявік традыцыйна скончыў нацысцкім лозунгам, але далёка не ўсе дзеці адказалі яму лямантам пра “герояў”, як яму хацелася б. У выніку маёр раз'юшыўся і пасля слоўнай сваркі напаў на аднаго з вучняў. Ледзь адцягнулі, зрэшты, сябры пацярпелага паспелі зняць прышпільны ролік і выклалі яго ў сетку!» — гаворыцца ў посце (аўтарскія арфаграфія і пунктуацыя захаваныя).

Відэа знятае не ў Львове, а ў Трускаўцы. Мужчына на ім — настаўнік гісторыі, які накінуўся на вучняў за тое, што яны аблілі яго вадой.

Падобная гісторыя адбылася ў Гомлі ў 2019 годзе. У інтэрнэце апублікавалі відэа, на якім настаўніца пагражае вучням ударыць іх партай і нецэнзурна лаецца. Жанчыну звольнілі, але праз некалькі дзён па распараджэнні Аляксандра Лукашэнкі аднавілі на працы.

«Ды я на месцы гэтага настаўніка галаву б адвярнуў шчанюку нейкаму», — пракаментаваў ён тады гэты інцыдэнт.

Фэйк №3: Нямеччына праводзіць вучэнні па захопу Польшчы

Вядоўца Канстанцін Гагарын у перадачы «Галоўны эфір» на тэлеканале «Беларусь 1» ад 19 лістапада распавёў пра ваенную пагрозу Польшчы з боку Нямеччыны.

«А наогул, быць можа, не з таго боку пагрозу чакае Варшава. У Нямеччыне правялі вось вучэнні Orange Road 2023-II. Па сцэнары, Вермахт прыйшоў на дапамогу этнічным немцам, якія пражываюць у Польшчы і падвяргаюцца гвалту пасля рашэння арганізаваць сваю аўтаномію. І ўсё гэта на тэрыторыі, якая адышла Варшаве па выніках Другой сусветнай вайны. Цікава, за каго немцы трымаюць палякаў, калі такія легенды для манеўраў складаюць?» — заявіў ён.

Вучэнні Orange Road 2023-II прайшлі ў паўднёвых рэгіёнах Нямеччыны, якія не мяжуюць з Польшчай. На сайце Бундэсверу апублікаваны іх сцэнар. Згодна з ім, існуюць дзве краіны — Альтраверда і Вісланія. Другая сцвярджае, што першая прыгнятае вісланскую меншасць, якая пражывае там, разрывае дыпламатычныя адносіны і ўводзіць войскі з мэтай анексіі часткі яе рэгіёнаў. Альтраверда па легендзе з'яўляецца чальцом НАТА, таму ў яе перадыслакуюцца нямецкія вайскоўцы. 

Мэта вучэнняў — адпрацаваць задачы па абароне краіны, якая ўваходзіць у Паўночнаатлантычны альянс, а не напад на аднаго з яго чальцоў.

Фэйк №4: Арастовіч рыхтуе інфармацыйную бомбу

Кіраўнік прадстаўніцтва тэлекампаніі «Мір» у Беларусі Вольга Шпілеўская ў перадачы «Клуб рэдактараў» на «Беларусь 1» 18 лістапада заявіла, што былы дарадца офісу ўкраінскага прэзідэнта збіраецца апублікаваць кампрамат на Уладзіміра Зяленскага.

«Апошняя заява [Аляксея] Арастовіча, якую я літаральна цяпер убачыла. Арастовіч кажа: “Невялікі спойлер. У пачатку 2024 года я прадстаўлю інфармацыйную бомбу, якая адкрые вам вочы на тое, хто такі Уладзімір Аляксандравіч на самай справе”», — паведаміла яна.

Відэа гэтай заявы апублікаваў 17 лістапада расейскі тэлеграм-канал «Пул № 3». У той жа дзень Арастовіч у сваім афіцыйным акаўнце ў Instagram назваў відэа дыпфэйкам (аўдыя, малюнак або відэа, створанае з дапамогай штучнага інтэлекту).

Фэйк №5: Літва страціла сваю незалежнасць, а Беларусь — не

Кіраўнік Белтэлерадыёкампаніі Іван Эйсмант у эфіры «Радыё-Менск» 16 лістапада распавёў пра васальнае становішча краін Балтыі.

«Прыклад прыбалтыйскіх краін для мяне самы жудасны. Калі сваёй эканомікі практычна няма, і яны радуюцца: тут два мільярды далі нейкай з краін, Літве два з чымсьці мільярды далі. Гэта выдатна, калі табе даюць грошы, напэўна. Але ты, як толькі перастаеш зарабляць сам і бярэш грошы на свой пражытак, на жыццё ў іншых, з гэтага часу на суверэнітэце і незалежнасці можна паставіць крыж. Ты на кручку», — заявіў ён.

Літоўская эканоміка супастаўная з беларускай. ВУП Літвы і Беларусі ў 2022 годзе склаў $70 млрд і $73 млрд адпаведна. У тым жа годзе Беларусь экспартавала тавараў на $37,6 млрд, Літва — на €44,3 млрд.

Беларусь атрымлівае шматмільярдныя датацыі ад Расеі. Паводле ацэнкі Крамля, з 2011 да 2015 года яны склалі $22,3 млрд. У 2023 годзе «бязвыплатныя паступленні ад замежных дзяржаў» склалі 5,5 млрд рублёў. Гэта каля 15% бюджэту краіны.

Іншыя публікацыі

Лукашэнка VS Наўседа: каму намалявалі 80% галасоў выбаршчыкаў. Разбіраем заяву Васкрасенскага
Антыфэйк / фактчэк

Лукашэнка VS Наўседа: каму намалявалі 80% галасоў выбаршчыкаў. Разбіраем заяву Васкрасенскага

Юрый Васкрасенскі выказаў меркаванне, што на выбарах, якія маюць адбыцца, Аляксандр Лукашэнка атрымае больш за 80% галасоў дзякуючы дысцыпліне і згуртаванасці...

26 лістапада 2024 Чытаць
«ЖС Premium»: Школьнікі ў Дзень незалежнасці Польшчы выканалі гімн УПА, пад які «рэзалі іх продкаў». Высветлілі, хто, калі і што праспяваў
Антыфэйк / фактчэк

«ЖС Premium»: Школьнікі ў Дзень незалежнасці Польшчы выканалі гімн УПА, пад які «рэзалі іх продкаў». Высветлілі, хто, калі і што праспяваў

Дырэктарка школы, пра якую напісаў «ЖС Premium», на старонцы ўстановы ў фэйсбуку патлумачыла, што апублікаваны запіс — стары.

25 лістапада 2024 Чытаць