Вялікабрытанія заявіла, што будзе пастаўляць Украіне боепрыпасы з збедненым уранам. На гэтым фоне вядучыя беларускіх дзяржаўных СМІ пачалі расказваць, што збяднены ўран — гэта вельмі радыеактыўная зброя.
Вось што, напрыклад, агучыў вядучы тэлеканала АНТ Ігар Пазняк:
«15 тон збедненага ўрана было скінута падчас бамбардзіровак Югаславіі. Паводле інфармацыі самога НАТА, гэта большы ўзровень радыяцыі, чым у Хірасіме і Нагасакі. Пры гэтым даследаванні навукоўцаў паказваюць на сувязь з анкалагічнымі захворваннямі. Пра сапраўдную эпідэмію раку ў краіне заяўляе адвакат, які падаў калектыўны пазоў да Паўночнаатлантычнага альянсу ад усіх пацярпелых у Сербіі. Штогод у краіне гэты дыягназ ставяць 30 тысячам пацыентаў, але каго гэта спыняе ў Лондане».
Выказаўся на гэтую тэму і генеральны сакратар Беларускага Чырвонага Крыжа Дзмітрый Шаўцоў.
«Мы разумеем рост захворвання, асабліва анкалагічнымі захворваннямі. Ну і ў прынцыпе мы можам паглядзець на Югаславію, можам паглядзець на іншыя краіны, у якіх прымяняліся бамбардзіроўкі снарадамі, збедненымі ўранам, дзе ў разы, у 5-6 разоў вырастала анкалагічнае захворванне».
Вядучы АНТ Ігар Пазняк не паведаміў, дзе і калі ў НАТА заяўлялі, што збеднены ўран у Югаславіі — гэта большы ўзровень радыяцыі, чым у Хірасіме і Нагасакі. Аднак на сваім афіцыйным сайце альянс сцвярджае адваротнае.
Там ён спасылаецца на даследаванне швейцарскай лабараторыі, якая з`яўляецца падраздзяленнем Федэральнага ведамства грамадзянскай абароны Швейцарыі. І ў выснове пасля гэтага зняволення на сайце НАТА напісана літаральна наступнае:
«Апакаліпсіс, выкліканы чалавекам у выніку прымянення боепрыпасаў з збедненым уранам у Іраку і на Балканах, не варты абмеркавання.
Пры выкананні вызначаных мінімальных мер засцярогі… рызыкі для здароўя ад абмежаванага па часе знаходжання ў зоне, забруджанай збедненым уранам, апыняюцца занядбана малымі, асабліва ў параўнанні з да іншых рызык, такім як мінныя палі, неразарваныя снарады, снайперы і г.д.».
Калі з прыроднага ўрана здабываюць радыеактыўны ізатоп 235, ён становіцца збедненым. Гэтыя ізатопы дадаюць у іншы ўран для павышэння радыеактыўнасці, і такі ўран называюць узбагачаным.
Ці з'яўляецца збеднены ўран радыеактыўна небяспечным для здароўя чалавека, дакладна невядома, даследаванні медыкаў супярэчлівыя. Але радыеактыўнасць такога ўрану зменшана напалову.
І зусім дзіўна гучыць сцвярджэнне, што радыяцыя ад яго небяспечнейшая за тую, да якой прывялі бамбардзіроўкі Хірасімы і Нагасакі — бо бамбавалі іх узбагачаным уранам.
Няпраўда і тое, што краіны, у якіх прымяняліся бамбардзіроўкі снарадамі, збедненымі ўранам, у 5-6 разоў вырастала анкалагічнае захворванне.
ЗША бамбілі былую Югаславію — боепрыпасамі з збедненым уранам у 1999 годзе, у рамках аперацыі па прымусе Белграда да вываду войскаў з Косава, дзе былі зафіксаваныя выпадкі масавых забойстваў этнічных албанцаў.
На сайце СААЗ дадзеныя па захворванні на анкалогію ў Сербіі ёсць толькі з 2000 года. Тады захворванне на рак там складала 294 выпадкі на 100 000 насельніцтва. А ў 2018 годзе - 597 выпадкаў на 100 тысяч. Да 5-кратнага росту далёка, хаця ёсць 2-кратны.
Прыкметны скок быў у 2007 годзе. Наколькі гэта звязана з радыяцыйнымі наступствамі бамбардзіровак — сказаць цяжка.
Да таго ж рост захваральнасці ў гэты перыяд назіраецца ва ўсім свеце і ў тых еўрапейскіх краінах, якія ЗША не бамбілі. У Турцыі захворванне і зусім вырасла амаль у 5 разоў.
Расла яна і ў краінах-суседках Сербіі, якія да 1991 года ўваходзілі ў склад Югаславіі. У Славеніі і Славакіі ўзровень захворвання нават вышэйшы.
У Сербіі адна з самых высокіх смяротнасцей ад раку ў Еўропе. Але такой яна была і да 1999 года, і нават вышэйшая. Вось даследаванне сербскіх вучоных па смяротнасці ад раку з 1991 па 2015 гады. Па іх назіраннях, яна паступова расла і да 1999 года, і пасля яго, без рэзкіх скокаў. І пачала змяншацца толькі пасля 2009 года.
І яшчэ адзін фэйк аб Сербіі ад вядучай «Беларусь-1» Ксеніі Лебедзевай.
«Сёння Сербія знаходзіцца на першым месцы па захворванні на рак у Еўропе і на другім месцы ва ўсім свеце».
Гэта не так. Вось стандартызаваныя паказчыкі захваральнасці па ўсіх краінах свету на сайце СААЗ. На 2020 год - а гэта апошнія дадзеныя - Сербію апярэджваюць 17 краін. У тым ліку тыя ж ЗША, а ў Еўропе па раку лідзіруюць паспяховыя Данія і Ірландыя.