Эканоміка з Чалым

10 кастрычніка

Як вырастуць выдаткі на абарону ў 2025 годзе і што падазрае прэм'ер-міністр Беларусі

Сяргей Чалы і Вольга Лойка пагаварылі пра бюджэт на наступны год.

Бюджэтныя выдаткі на вайну ўражваюць. Урад просіць аб інтэграцыйнай салідарнасці, а Лукашэнка абяцае за пяць гадоў прывесці краіну ў парадак. Што гэта значыць і як адаб'ецца на нашым дабрабыце, эканамічны эксперт Сяргей Чалы і журналістка Вольга Лойка абмеркавалі ў шоў «Чалы: Эканоміка». Публікуем урыўкі з гутаркі.
Змест
01:12 Планы на наступны год
03:50 Расейскі бюджэт
08.13 «У нас рэальны ВУП, а ў іх - віртуальны»
12:30 Візіты Лукашэнкі на «паспяховыя» прадпрыемствы
15.00 «У іншых адбяром і вам дамо»
17:20 Рашэнні першага: адрадзіць Палессе

Выдаткі б'юцца з даходамі, але інфляцыя расце

«2025 год, Беларусь. Гэта пакуль рэспубліканскі бюджэт. Зразумела, што там не будзе выдаткаў кансалідаваных, таму што там, у асноўным, сацыялка, якая ўся датуецца. Але тым не менш. На траціну вырастуць выдаткі на нацыянальную абарону. На адукацыю — на 15%, на ЖКГ — на 4%, на ахову здароўя — 11%, на абарону — на траціну. Такі вось бюджэт ваеннага часу. 

А вось з нагоды расейскага бюджэту. <...> Тут важна і абвяржэнне тэзісу, якім гэты бюджэт пастаянна суправаджаецца. Як кажуць расейскія ўлады? Мы ўпершыню зрабілі бюджэт, без структурнага дэфіцыту. То бок даходы з выдаткамі б'юцца. Калі не глядзець, з дапамогай чаго гэты дэфіцыт бюджэту зведзены да нуля. А ён зведзены, таму што будуць расці абавязковыя плацяжы, акцызы і, галоўнае, падатковы цяжар на грамадзян і бізнес. Што гэта азначае?

Вы фактычна пераносіце гэтыя выдаткі. Вы падаткі падвысілі. Значыць хтосьці павінен гэтыя грошы нейкім чынам знайсці. І гэта сапраўды гэтак жа адаб’ецца ў павышэнні цэн, толькі крыху пазней. І <...> вось гэтая вось ваша ідэя, яна на самой справе нічога добрага з пункту гледжання барацьбы з інфляцыяй не прыносіць, а з'яўляецца сапраўды такім жа праінфляцыйным фактарам».

Бюджэт бясконцай вайны

«Што сапраўды прынцыпова важна? Сапраўды, усе папярэднія бюджэты вайны [у Расеі] былі пра гэта ж, <...> што на наступны год яны павінны расці. Але ўпершыню ў Расеі звярстаны бюджэт, у якім няма дапушчэнняў, што гэта не ў гэтым годзе, то бок у наступным вымушаныя будзем павысіць выдаткі. Але потым-та ваенныя выдаткі будуць зніжацца.

Гэтага цяпер упершыню не адбываецца. Гэта не проста ваенны бюджэт, гэта бюджэт бясконцай вайны. Там не закладваюцца нават перспектывы, калі гэта можа здарыцца».

Замкнёны тэхналагічны суверэнітэт і санкцыі, якія ўмацоўваюць

«На ўсіх гэтых інтэграцыйных мерапрыемствах у ЕАЭС, якія крыху шырэй, чым Саюзная дзяржава, усе <...> размовы пра тое, што санкцыі — гэта крута. Давайце да нас!

Што нас можа выратаваць ад рэвізіі? Яны кажуць: "Прабачце, не нас, а вас". Нам трэба трымацца разам. "Прабачце, не нам, а вам". 

Вось [прэм'ер-міністр Беларусі Раман] Галоўчанка выступае: "Практыка апошніх 30 гадоў паказвае, што нашыя эканамічна развітыя суседзі..." То бок, у нас суседзі — яны эканамічна развітыя, у адрозненні ад нас. Ужо гучыць, так? ”...суседзі, блізкія і больш далёкія, разглядаюць нас выключна як крыніцу сыравіны і ёмісты рынак збыту сваіх тавараў". 

"Прабачце, не вас, а нас", тут трэба было сказаць, так. Таму што мала хто ўжо разглядае і Беларусь як крыніцу сыравіны і ёмісты рынак. У Расеі яшчэ сыравіны, але рынак таксама. Калі мы хочам пераламаць гэтую сітуацыю, неабходна развіваць у ЕАЭС уласныя кампетэнцыі і тэхналогіі. <...>

Гэта гучыць як? Мы тут, разумееш, замкнуліся ў гэтым нашым тэхналагічным суверэнітэце. <...> А за межамі нашага канцлагеру, за калючым дротам, там неяк усе нармальна жывуць, развіваюцца і ідуць наперад, і жывуць лепш. "Трэба нешта рабіць", — кажа ён. Галоўчанка нешта неяк пачынае апошнім часам шмат чаго падазраваць».

Дапамога ад Лукашэнкі: у адных забралі, іншым аддалі

«Сярод важных тэзаў — зноў будзем адраджаць Палессе. У 2021 годзе ён (Аляксандр Лукашэнка — рэд.) наведваў гэтыя месцы і абяцаў адрадзіць Палессе. Ну, як адрадзіць. Там адным з аргументаў гэтага адраджэння быў "Белкалій", які акурат там запускаў новы руднік.

27 жніўня 2021 года Лукашэнка прыехаў і кажа: "Тэрыторыі трэба развіваць, палешукі і так не абдзеленыя ўвагай, але трэба прапрацаваць дадатковыя меры. Праблем хапае". Ну, давай дамовімся з "Белкаліем" хоць бы паўмільёна долараў у год [даваць]. А на трэці, чацвёрты, пяты — па мільёне.

Гэта, кажа [Аляксандр Лукашэнка], на добраўпарадкаванне выдзелена інфраструктуры там, да прыезду Лукашэнкі. Гэта сабрана з усёй краіны. Ну, гэта значыць, вось, як дапамог? У іншых адабраў і вам дапамог. <...> Калі ў маштабах усёй краіны забіраць і ў маштабах усёй краіны аддаваць, то нічога не зменіцца. Будзе роўна тое ж, што і было, таму што пераразмеркаваннем новае не ствараецца».