Антыфэйк / фактчэк

30 верасня 2022

Фэйкі тыдня: Азаронак заклікае «вырубіць нахрэн усе заходнія сацсеткі»

На канцэрт 12-гадовай блогеркі Міланы Хаметавай у Менску, які праходзіў у гандлёвым цэнтры «Дана Мол», прыйшло нечакана шмат падлеткаў і ў гандлёвым цэнтры пачалася цісканіна

У цісканіне падлеткаў, якія прыйшлі паглядзець у ГЦ «Дана мол» у Менску на блогерку, вінаватыя заходнія сацсеткі, таму іх трэба высекчы. Аб гэтым заявіў Рыгор Азаронак у сваім тэлеграм-канале:

«Трэба паглядзець праўдзе ў вочы. Паглядзець на колькасць дзяцей і зумераў, якія прыйшлі туды слухаць дэгенератыўныя песенькі цік-токаўскай закваскі. І трэба рабіць радыкальныя крокі. Пакуль не можам насыціць інтэрнэт сваімі сэнсамі, трэба адсекчы народ ад чужых. Вырубіць нахрэн усе заходнія сацсеткі. Або аднойчы можна зразумець, што палова насельніцтва краіны – бездапаможныя даўны, гатовыя паверыць у любое трызненне».

На канцэрт 12-гадовай блогеркі Міланы Хаметавай у Менску, які праходзіў у гандлёвым цэнтры «Дана Мол», прыйшло нечакана шмат падлеткаў і ў гандлёвым цэнтры пачалася цісканіна. Гэта яе песні Азаронак назваў дэгенератыўнымі і «цік-токаўскай закваскі». Але пры гэтым не сказаў вось што. Мілана Хаметава – блогерка не заходняя, ​​а з Расеі, з Новасібірску, а  «Цік-Ток» – сацыяльная сетка, якую стварылі ў Кітаі.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Асобы
Тэмы

Азаронак падлічыў колькасць зняволеных

Рыгор Азяронак на сваім ютуб-канале паспрабаваў апраўдаць Сталіна і даказаць, што амаль 3 млн зняволеных - гэта няшмат.

«А вось вы ведаеце, у нас лямантавалі пра ГУЛАГ, ГУЛАГ, ГУЛАГ. А ведаеце калі ў турмах Расіі, калі больш за ўсё народу сядзела? У 90-ыя гады. У 90-ыя гады найбольш сядзела народу, там нешта каля 3 ці 4% насельніцтва. ГУЛАГ у 2 разы менш. Ну нашыя змагары яны тупаватыя, яны нічога гэтага не ведаюць». 

Мы праверылі гэтае сцвярджэнне Азаранка, не знайшлі ніводнай лічбы, якая б гэта пацвярджала. Найбольш зняволеных у СССР было ў 1950-м годзе - каля 2,7 мільёна чалавек. У той час у СССР пражывала каля 180 млн. чалавек. І калі падлічыць, то атрымліваецца, што «сядзела» з іх 1,5% адсотка насельніцтва.

Расея дасягнула піка ў 1999 годзе - тады ў месцах пазбаўлення волі былі амаль 1 мільён 100 тысяч чалавек. Гэта афіцыйныя дадзеныя Дзяржкамстата Расіі. Пры насельніцтве 147 млн - гэта толькі 0,7%, а не 3-4%, як гэта атрымліваецца па падліках Азаранка.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Мільён расейцаў уцёк у Казахстан ад мабілізацыі

Адзін мільён расейцаў з'ехаў з Расіі ў Казахстан усяго толькі за тры дні, заявіў дарадца Офіса прэзідэнта Украіны Аляксей Арастовіч. Паводле яго слоў, яны ратуюцца там ад аб'яўленай у Расіі частковай мабілізацыі.

«Арастовіч: Дарэчы. Казахі заявілі - мільён мужчын, якія пераехалі расійскіх у Казахстан. За гэтыя трое сутак.

Фэйгін: Ну гэта неяк па-гіганцку. нерэальна. Ну як мільён?

Арастовіч: Кажуць мільён. Трэба ўдакладняць. Ну меры па ўвядзенні ваеннага становішча і абмежаванні перамяшчэння…

Фэйгін: Казахі б не пусьцілі мільён. Іх 15 за ўсё.

Арастовіч: Я паўтараю тое, што яны сказалі». 

Насамрэч, афіцыйная інфармацыя Міністэрства ўнутраных справаў Казахстана моцна разыходзіцца з дадзенымі Арастовіча. 23 верасня - за дзень да выказвання на гэты конт Арастовіча - там заявілі, што ў краіну ўехаў 1 млн 660 тысяч расейцаў. Але гэтая лічба за ўвесь 2022 год, а не за тры дні. І што яшчэ важна: 1 млн 640 тысяч расейцаў выехаў з краіны. Выходзіць, што рэальна ў Казахстане засталося прыкладна тысяч 20 расейцаў. І яшчэ раз паўтару, што гэта дадзеныя з пачатку года па канец верасня, а не пасля аб'яўлення мабілізацыі.

А вось пасля аб'яўлення мабілізацыі дэпутатка мажыліс, гэта значыць казахскага парламента, Айгуль Куспан на сваёй старонцы ў Facebook напісала, што ў першыя суткі Казахстан прыняў 10 тысяч расейцаў.

Праз тыдзень пасля пачатку мабілізацыі, МУС Казахстана заявіла, што за гэты час у краіну заехала амаль 100 тысяч грамадзян Расіі. І 64 тысячы расейцаў за гэты ж перыяд выехалі за межы Казахстана. 

Увогуле, рэальная колькасць расейцаў, якія ўцякаюць ад мабілізацыі, хоць і вялікая, але далёка ад мільёна.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Гайдукевіч цэліўся ў Польшчу, а патрапіў у БССР 

Дэпутат беларускага парламента Сяргей Гайдукевіч заявіў, што экскурсаводы павінны расказваць людзям пра тое, колькі было забіта беларусаў у Заходняй Беларусі і што ім было забаронена хадзіць у Царкву. На яго думку, гэта трэба для таго, каб людзі дакладна разумелі «дзе чорнае, а дзе белае». 

«Яны не расказваюць пра тое, колькі было знішчана беларусаў, яны не расказваюць, што беларусы былі пазбаўленыя права размаўляць на роднай мове - рускай, беларускай. Забралі ў іх магчымасць хадзіць у царкву. Яны пра гэта не расказваюць. З гэтым таксама трэба разабрацца». 

Беларусам пад Польшчай, магчыма, не так ужо і добра жылося. Але вось пра царкву Гайдукевіч загаварыў дарма.

Праваслаўная царква ў Заходняй Беларусі пазбавілася 300 храмаў - іх прыйшлося вярнуць каталіцкай царкве, якой яны некалі належалі. Але нават пры ўсім гэтым у той момант, калі Заходняя Беларусь была далучана да СССР, у заходніх беларусаў было 540 дзейных цэркваў і 606 сьвятароў. У гэты час ва Ўсходняй Беларусі пры савецкай уладзе былі зачынены ўсе цэрквы, не было ніводнай япархіі і ніводнага япіскапа.

Так што Гайдукевіч крыху пераблытаў, хто забраў у беларусаў магчымасць хадзіць у царкву. 

Пра знішчэнне беларусаў Гайдукевіч таксама ўводзіць у зман.

У Заходняй Беларусі, сапраўды, быў лагер Бяроза-Картузская, куды спасылалі нязгодных з палітыкай Польшчы беларусаў. І ўмовы жыцця, паводле сведчанняў усіх гісторыкаў, там былі сапраўды невыноснымі. 

Вячаслаў Данілавіч, рэктар Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь, расказваў на СТВ, што ў гэтым лагеры за ўсе гады загінулі па розных ацэнках ад 13 да 17 чалавек.

Але за гэты час у БССР, паводле падлікаў НКУС, загінула 7 тысяч жыхароў Беларусі, а паводле падлікаў даследчыкаў, не менш за 27 тысяч. Прычым гэта дадзеныя доктара гістарычных навук, прафесара Ігара Марзалюка - дэпутата вядомага сваімі праўладнымі поглядамі. І казаў ён гэта ў афіцыйнай газеце Адміністрацыі Прэзідэнта «СБ Беларусь Сёння». Вось яго словы:

«У БССР жа, паводле звестак НКУС СССР, да 1 сакавіка 1938 года было арыштавана 24.209 чалавек, з іх "па першай катэгорыі" (гэта значыць да расстрэлу) было асуджана 6.869 чалавек. Па падліках Аляксандра Дзюкава, агульная колькасць асуджаных да вышэйшай меры пакарання па нацыянальных аперацыях у нашай рэспубліцы складае каля 20.000 чалавек. А агульная колькасць па “кулацкай” і нацыянальных аперацыях - каля 27.000 чалавек». 

Такім чынам, паводле афіцыйных звестак, у Заходняй Беларусі ад пераследу загінулі 17 чалавек, а ва Усходняй ад 7000 да 27000. А дэпутат Гайдукевіч свядома скажае рэальнасць, ва ўпор не заўважаючы чорных плям савецкай гісторыі.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Скабеева знайшла неіснуючую карыкатуру «Шарлі Эбдо»

Расійская вядучая Вольга Скабеева ў сваім тэлеграм-канале апублікавала нібыта вокладку французскага сатырычнага часопіса «Шарлі Эбдо» з такім подпісам:

«Сфармавалі нарэшце стаўленне да “прэзідэнта’ Зяленскага.

Увекавечыўшы яшчэ і выхадку 'дыпламатаў': украінскае пасольства ў Лондане развіталася з Лізаветай II, назваўшы яе QUEER (транс), а не QUEEN (каралева)».

На вокладцы Уладзімір Зяленскі намаляваны ў выглядзе сабакі ля ног Карла Трэцяга на пахаванні яго маці, каралевы Лізаветы Другой. Нібыта з такой вокладкай часопіс выйшаў 19 верасьня.

Аднак, у сапраўднасці 19 верасня ніякага спецыяльнага выпуску ў іх не было. Часопісы выходзілі як звычайна, раз на тыдзень, 14 верасня і 21-га. І вокладкі гэтых часопісаў не маюць нічога агульнага з той, якую размясціла Скабеева.

Таксама мы праверылі сцвярджэнне, што пасольства Украіны ў Лондане на светлавой праекцыі на будынку пасольства замест QUEEN (гэта значыць каралева) напісала QUEER (гэта значыць чалавек з іншым гендэрам), чым выклікала вялізны скандал.

Аказалася, ніхто акрамя расейскай прэсы аб тым не пісаў. На відэа ў Скабеевай - лагатып брытанскага таблоіда The Sun, але ні на сайце, ні ў твітары выдання такога відэа няма. Расейская прэса, зразумела, піша, што брытанскія медыя ўсе згадкі пра гэта падчысцілі, каб замяць скандал. Але доказаў гэтаму няма.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Асобы
Тэмы

Фэйк аб русафобах у Рызе, або Як расейцаў падвёў Google-перакладчык

У Твітары з'явілася фатаграфія аб'явы з тэкстам «месцы для рускамоўных знаходзяцца толькі на задняй пляцоўцы аўтобуса», якую нібыта заўважылі ў грамадскім транспарце Рыгі.

Латвійскі дэпутат папрасіў праверыць ці так гэта, і гэтую навіну тут жа разнеслі расейскія СМІ. Кампанія, якая кіруе грамадскімі перавозкамі Рыгі, размясціла абвяржэнне, што такіх аб'яў у рыжскіх аўтобусах няма.

Больш за тое, латышскія карыстальнікі Твітара ў каментарах пад пастом адзначылі, што ў самім тэксце аб'явы на латышскай мове дапушчана памылка з гугл-перакладчыка. Мясцовыя жыхары такое слова не ўжываюць, таму носьбіт мовы яе б не дапусціў.

«Хочаце рабіць фэйкі так трэба было ў школе лепш латышскую вучыць, каб не здрыганулася рука... "Месцы" перакладаецца як "віетас" а "сеедэкі" гэта "сядзенні"», - адзначае ў каментарах жыхар Латвіі. 

А яшчэ рыжане звярнулі ўвагу, што папяровых улётак у рыжскім транспарце ў прынцыпе ўжо даўным-даўно няма. Для аб'яваў і рэкламы тамака выкарыстоўваюць экраны.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Тэмы

Іншыя Антыфэйкі / фактчэкі