Антыфэйк / фактчэк

14 кастрычніка 2022

Фэйкі тыдня: Расейскія палітолагі і СМІ заяўляюць, што немцы не адчуваюць віны за Другую Сусветную вайну

Гэта даволі распаўсюджаны фэйк

Олаф Шольц заявіў, што ў немцаў перад рускімі няма ніякай гістарычнай віны за вайну, і таму гатовы ваяваць зноў. Гэты даволі распаўсюджаны фэйк агучыў на «круглым стале» у Менску расейскі палітолаг і пастаянны ўдзельнік перадач Салаўёва Віталь Траццякоў:

«Шольц зараз кажа: А ў нас няма ніякай гістарычнай віны, усё, мы расплаціліся па другой сусветнай вайне перад рускімі. Таму яны і прывядуць танкі Бундэсвер на землі, якія называюцца ўкраінскімі, а палова, як мінімум, гэта Новароссія».

Падобныя сцвярджэнні можна сустрэць у прарасейскіх тэлеграм-каналах. Вось, напрыклад, пост з загалоўкам «Нямеччына больш не саромеецца свайго нацысцкага мінулага» у тэлеграм-канале «Выпускайце Кракена» з аўдыторыяй амаль 300 тысяч падпісчыкаў. А вось, што піша на сваім сайце тэлеканал «Царград»:

«Канцлер ФРГ Олаф Шольц зрабіў заяву, якая выходзіць за ўсе разумныя рамкі. У эфіры тэлеканалу OstWest.tv прывялі ягоныя словы, блізкія да рэабілітацыі нацызму. Шольц сказаў, што 24 лютага стала паваротным днём у гісторыі кантынента. Уладзімір Пуцін хоча ўзнавіць Расейскую Імперыю і кіраваць Еўропай так, як ён лічыць патрэбным, – заявіў Шольц, дадаўшы – Рускі народ не хоча вайны. Гэта вайна застанецца вайной Пуціна. Ён вызваліў Нямеччыну ад гістарычнай віны».

Размова ідзе аб выступленні Олафа Шольца перад Бундэстагам, якое адбылося яшчэ 27 лютага. «Царград» у гэтай навіны спасылаецца на нямецкі рускамоўны тэлеканалу «OstWest.tv». Што ж, мы праверылі гэтае сцвярджэнне. 27 лютага «OstWest.tv» транслявала той самы выступ Шольца з рускім перакладам. І вось што насамрэч сказаў Шольц:

«Таму што менавіта Уладзімір Пуцін, а не расейскі народ вырашыў займацца гэтай вайной. І гэтая вайна – гэта вайна Уладзіміра Пуціна. І мне важна, што ёсць гэтая розніца. Бо пасля Другой сусветнай вайны рускі і нямецкі народ змаглі змірыцца. І гэта вельмі важны каменьчык у падмурку нашай супольнай гісторыі».

Гэта значыць, высвятляецца, што Шольц не прамаўляў фразу: «Ён вызваліў Нямеччыну ад гістарычнай віны». Замест гэтага ён сказаў, што рускі і нямецкі народы пасля вайны змаглі памірыцца. Зусім іншы сэнс. Мы нават пераправерылі гэты момант у стэнаграме прамовы Шольца на сайце Федэральнага ўрада. У афіцыйным перакладзе фраза гучыць падобна:

«Прымірэнне паміж немцамі і рускімі пасля Другой сусветнай вайны было і застаецца важным раздзелам нашай агульнай гісторыі».

Гэта значыць, высветлілася, што «OstWest.tv», на які спасылаецца «Царград», тут ні пры чым.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Стратных прадпрыемстваў у Беларусі стала менш 

У Беларусі стала значна менш стратных прадпрыемстваў. Пост з такім зместам з'явіўся ў тэлеграм-канале газеты «Мінская праўда» ў дзень сустрэчы чыноўнікаў з супрацоўнікамі беларускіх СМІ па даручэнні Аляксандра Лукашэнкі.

«Колькасць стратных арганізацый значна знізілася, як і іх даўгавая нагрузка».  

Ніякіх падрабязнасьцяў далей не было - якіх прадпрыемстваў і за які перыяд. І мы вырашылі праверыць гэтую інфармацыю. Аказалася, што паводле дадзеных Белстата, за перыяд са студзеня па ліпень гэтага года колькасць стратных прадпрыемстваў сапраўды знізілася. Год таму такой была 991 арганізацыя, а сёлета - 980. Мінус 11 стратных прадпрыемстваў. У працэнтах - гэта на 0,2 працэнта менш, чым год таму.

А вось сума іх чыстай страты наадварот вырасла. І вырасла за год больш чым у 2 разы. З 950 млн рублёў да 2 мільярдаў.

Дарэчы, яшчэ ў жніўні прэм'ер-міністр Раман Галоўчанка, выступаючы перад Саветам міністраў, таксама заяўляў, што беларуская эканоміка дэманструе «гістарычна высокія якасныя паказчыкі збалансаванасці».

«Зніжаецца даўгавая нагрузка прадпрыемстваў. Стаўленне доўгу да выручкі сёння крыху больш за 50 працэнтаў - гэта лепшы паказчык за апошнія шэсць гадоў. Доля стратных арганізацый скарацілася ў паўтара раза. Рэнтабельнасць продажаў склалася на ўзроўні 8,1 працэнта і знаходзіцца на максімуме за 10 гадоў».

На сайце Белстата ў агульным доступе з'явілася афіцыйная статыстыка па стане на жнівень і мы можам праверыць гэтыя словы прэм'ер-міністра. Такім чынам, высветлілася, што рэнтабельнасць продажаў аказалася нават вышэйшай, чым заяўляў Галоўчанка - 8,8%, а не 8,1. 

Доля стратных прадпрыемстваў сапраўды скарацілася ў 1,5 раза. Але толькі калі параўноўваць з 2016 годам. Тады стратнымі былі ажно 20% арганізацый. Цяпер крыху больш за 15%. І калі параўноўваць з 2019-м годам - то паказчык нават пагоршыўся. Тады ён быў - 14, 7%. 

Найбольшыя страты ў прадпрыемстваў у прамысловасці, будаўніцтве, транспартнай дзейнасці і складзіраванні.

Ну і суадносіны запазычанасці і выручкі ад рэалізацыі склалі не 50%, як казаў Галоўчанка, а цэлых 87%. 

Такім чынам, «Мінская праўда» і Раман Галоўчанка сур'ёзна падфарбавалі дадзеныя па долі стратных прадпрыемстваў і па суадносінах даўгоў і выручкі.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Маск абваліў акцыі «Тэслы» твітам пра Крым

Акцыі кампаніі Тэсла абваліліся з-за твітаў Маска аб Крыме. Гэта сцвярджалі і ўкраінскія, і расейскія выданні пасля таго, як Ілон Маск апублікаваў серыю пастоў на тэму вайны. 

Вось, напрыклад, што пісала выданне «Маскоўскі камсамолец»:

«Акцыі кампаніі Tesla, якія падалі сёння ў кошце з пачатку таргоў, абрынуліся на 8,4% да вечара панядзелка пасля слоў прадпрымальніка і заснавальніка кампаніі Ілона Маска аб расійскім Крыме». 

А вось падобнае паведамленне ўкраінскага тэлеканала «Громадське»: 

«Акцыі кампаніі Tesla страцілі амаль 9% кошту на фоне публікацыі яе заснавальнікам Ілон Маском свайго бачання «умоў» завяршэння вайны паміж Украінай і Расіяй, сярод якіх прапанову аддаць РФ Крым.

Па дадзеных біржы Nasdaq, кошт адной акцыі звалілася амаль на 23 даляра і зараз складае каля 242 даляра».

Аднак гэта не праўда. Ілон Маск сапраўды размясціў твіт аб тым, як на яго думку можна ўрэгуляваць канфлікт паміж Расіяй і Украінай і вырашыць чый Крым. Але, па-першае, Ілон Маск запусціў свой твіт па нашым часе ў 19.15 увечары 3 кастрычніка, а ў Нью Ёрку ў гэты час было 12.15 раніцы. Біржа Nasdaq пачынае таргі з 9.30. Гэта значыць, таргі да таго моманту ішлі ўжо амаль 3 гадзіны. І акцыі Теслы на той момант, гэта значыць на пачатак таргоў, ужо і без таго ўпалі. Да выхадных яны гандляваліся па 265 долараў 25 цэнтаў за акцыю, а раніцай у панядзелак - па 254,5 долара. Мінус 10.75 даляра або каля 4%. Падкрэслім, што гэта яшчэ да твіту Маска аб Крыме.

Да канца дня іх кошт упаў яшчэ на 12 долараў - да 242 долара 40 цэнтаў. Няма доказаў, што яны працягнулі зніжэнне менавіта з-за твітаў Маска, але што абвал кошту акцый здарыўся яшчэ да скандалу з Крымам - гэта факт. І дарэчы, на наступны дзень кошт акцый нават узрос. 

Па-другое, для гэтага абвалу была яшчэ і іншая прычына. 2 кастрычніка кампанія апублікавала квартальную справаздачу аб сваёй дзейнасці і ён апынуўся горш чаканняў аналітыкаў. Яны прагназавалі большае павелічэнне продажу аўтамабіляў, чым адбылося. І гэта таксама магло паўплываць на каціроўкі акцый.

Ну а па-трэцяе, казаць аб тым, што пасаду пра Крым неяк паўплываў на акцыі Маска можна было б, калі б да гэтага яны не падалі, а тут раптам упалі. Але гэта не так. Вось графік змены іх кошту за апошні месяц. Падаць яны пачалі яшчэ з 21 верасьня. Тады яны каштавалі крыху больш за 300 долараў за акцыю.

Больш за тое, гэтае падзенне было прагназуемым. Яшчэ ў жніўні «Тэсла» правяла спліт акцый, гэта значыць інвестары атрымалі да адной сваёй акцыі дзве дадатковыя. Акцый стала больш. Эксперты яшчэ тады казалі, што гэта прывядзе да падзення іх кошту, але ў той жа час зробіць больш даступнымі для пакупнікоў.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

З-за санкцый у Францыі дэфіцыт аўтамабільнага паліва

У Францыі чэргі на запраўках - і прычына гэтаму расейскія санкцыі, піша тэлеграм-канал «ЖС прэміум».

«З-за антырасейскіх санкцыяў і забастовак на нафтаперапрацоўчых заводах французы сутыкнуліся з беспрэцэдэнтным недахопам паліва, у першую чаргу газу».

Насамрэч антырасейскія санкцыі тут увогуле ні пры чым. Цяпер Доля расійскага газу ў Францыі нязначная – усяго 9%, нафты – 10-12%, дызеля – 20-25%. Паліва ў краіне хапае. Прычына яго недахопу на некаторых запраўках - 15 працэнтаў ад агульнай колькасці - работнікі нафтаперапрацоўчых заводаў і складоў з палівам страйкуюць і патрабуюць павышэння зарплаты. Вось што аб гэтым піша французская прэса: 

«Гэтая напружанасць з'яўляецца вынікам страйкавага руху, які пачаўся 15 дзён таму на некаторых нафтаперапрацоўчых заводах французскага нафтавага гіганта. Забастоўшчыкі патрабуюць павышэння заработнай платы на 10%, у той час як сектар фіксуе рэкордны прыбытак».

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Тэмы

Іншыя Антыфэйкі / фактчэкі