Антыфэйк / фактчэк

04 сакавіка 2022

Фэйкі тыдня: «Нацысты забілі экіпаж хуткай дапамогі». Як працуе беларуская прапаганда на вайне ва Украіне?

Вайна ва Украіне суправаджаецца вялікай колькасцю фэйкаў, прычым з абодвух бакоў

Супрацоўніца газеты «СБ-Беларусь сёння» Людміла Гладкая ў сваім тэлеграм канале размясціла вось гэтую фатаграфію і пракаментавала яе.

Раней гэты фотаздымак быў размешчаны ў тэлеграм-канале памочніка міністра ўнутраных спраў Украіны Антона Герашчанка. Ён першым паведаміў, што на фота не медыкі, а чачэнскія дыверсанты.

Але супрацоўніца беларускага СМІ ўзяла толькі фота, а афіцыйны каментар вырашыла замяніць сваім тэкстам, стварыўшы такім чынам чарговы фэйк.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Кітай падтрымаў расійскую агрэсію, а Кіеў акружаны 

Беларускі праўладны палітолаг і гісторык Вадзім Гігін заявіў, што Кітай салідарны з Расіяй і Беларуссю ў пытанні вайны з Украінай.

«Наша Саюзная дзяржава эфектыўная як ніколі. З намі салідарны Кітай. Што ў дадзенай сітуацыі носіць прынцыповы характар».

Аднак Кітай усяляк падкрэслівае не сваю салідарнасць з агрэсарамі, а сваю нейтральную пазіцыю па гэтым пытанні. Падчас галасавання ў Савеце Бяспекі ААН па рэзалюцыі з асуджэннем аперацыі Расіі ва Украіне Кітай устрымаўся. А лідэр Кітая Сі Цзіньпін падчас сваёй тэлефоннай размовы з Уладзімірам Пуціным заклікаў яго сесці за стол перамоваў з Уладзімірам Зяленскім. 

Таму, прынамсі пакуль, рабіць высновы аб падтрымцы Кітаем Расіі і Беларусі - рана.

Таксама з першых дзён вайны многія прарасейскія тэлеграм-каналы пісалі, што Кіеў акружаны і яму засталіся лічаныя дні ці нават гадзіны ці дні. Вось пост аднаго такога канала за 25 лютага

«Кіеў, падобна, усё». 

А вось прагнозы краху ад беларускага тэлеграм-канала «Нататкі дохтара Хто».

«Рускае войска працягвае браць гарады без бою, бо як аказалася, 99% украінцаў лічаць сябе рускімі».

Кіеў узялі ў кальцо прайшоўшы праз Чарнобыль, дакладна адпрацаваў спецназ ГРУ і ПДВ». 

Да нагнятання падключыліся і «Жоўтыя слівы». 

«Мяркуючы па гэтай карце баёў, Кіеў ужо акружаны».

І нават заходнія палітыкі ў першы дзень вайны чакалі, што ўжо 28 лютага Кіеў будзе захоплены. Вось якія прагнозы публікавала заходняя прэса.

«Чакаецца, што Кіеў будзе ўзяты на працягу 96 гадзін». 

Аднак, Кіеў выстаяў значна даўжэй. І трымае абарону да гэтага часу.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Палякі знайшлі ва ўкраінскіх акопах фашыстаў

Іван Эйсмант у перадачы «Клуб рэдактараў» на тэлеканале «Беларусь-1» каб растлумачыць, чаму Пуцін пачаў вайну, вырашыў даказаць, што ў Данбасе ваявалі фашысты. І ў доказ прывёў фільм польскага тэлеканала TVP. 

«Польскі тэлеканал ТВП, яго не западозрыш у асаблівай нелюбові да Украіны, хаця ёсць пытанне, паехаў і пабываў у акопах украінскай арміі і са здзіўленнем выявіў, што там ваююць фашысты. Давайце паглядзім. 

Не саромеючыся, нават паказальна на камеру азаўцы ўчыняюць абстрэл сяла Шырокіна. Днём і ноччу. Страляючы з гранатамётаў зусім ужо наўздагад, гушчару пападаюць па жылых хатах. Так яны абараняюць свой народ, знішчаючы яго».

А вось як гэты эпізод насамрэч прадстаўлены ў фільме. Аднак, з фільма вынікае, што гэта былі не паказальныя абстрэлы на камеру па жылых хатах. Насамрэч байцы патрапілі пад абстрэл суперніка і абараняліся. Вось што расказвае пра гэты момант аўтар фільма ў інтэрв'ю.

«Практычна пасля прыбыцця на перадавую ў гэтых войсках склалася такая сітуацыя, што нас абстралялі. За некалькі дзясяткаў метраў ад нас адразу трапіў снарад і мы былі вымушаны кінуцца на зямлю разам з тымі салдатамі. Нам нават не прыйшлося чакаць доўга, мы адразу адчулі гэтую сітуацыю і напружанне на лініі фронту».

У фільме таксама гаворыцца, што Менскія дамовы не выконваюцца менавіта сепаратысцкімі рэспублікамі.

«Такім чынам, з аднаго боку, мы хацелі паказаць, як на практыцы выглядае спыненне агню, то бок Менскія пагадненні ад лютага 2015 года. З іншага боку, мы хацелі паглядзець у вочы людзям, якія там ваююць, якія лічацца неанацыстамі, дрэннымі». 

І вось адзіная згадка ў ім пра фашыстаў: 

«Падчас размовы з намі салдаты гэта адмаўлялі, падкрэслівалі свой украінскі нацыяналізм.

- На Захадзе ёсць падыход, што калі чалавек змагаецца за сваю нацыю, яго называюць нацыстам. Гэта вынік расейскай прапаганды. Яны параўноўваюць наш сімвал з рунамі, са свастыкай, з СС. Заўсёды можна нешта намаляваць і сказаць: "Глядзіце, нацысты"».

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Крыніца
Асобы
Тэмы

Памежнікі выспы Змяіны загінулі, а Зяленскі збег з Кіева

А вось самы гучны, але падобна ненаўмысны, фэйк з другога боку. Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі заявіў, што пры захопе расейцамі выспы Змяіны ўсе яго абаронцы загінулі. 

«На нашым востраве Змяіны, абараняючы яго да апошняга, усе хлопцы-памежнікі па-геройску загінулі. Але не саступілі».

Пазней расійскі бок распавёў, што вайскоўцы з вострава Змяіны жывыя і здаліся ў палон.

«У раёне вострава Змяіны склалі зброю і добраахвотна здаліся падраздзяленню расійскіх узброеных сіл 82 украінскіх вайскоўцаў».

У доказ прадэманстравалі відэа з жывымі вайскоўцамі.

Пасля гэтага памежная служба Украіны заявіла, што ёсць надзея, што абаронцы Змяінага жывыя. І патлумачыла, чаму адбылася дэзінфармацыя.

«Папярэдняя інфармацыя аб тым, што сярод памежнікаў маглі быць забітыя, прыйшла да страты кантакту з абаронцамі». 

Расея, у сваю чаргу, пры дапамозе фэйкаў, спрабуе прынізіць баявы дух украінцаў. Старшыня Дзяржаўнай Думы Вячаслаў Валодзін заявіў, што Уладзімір Зяленскі яшчэ 25 лютага збег у Львоў.

«Зяленскі спешна пакінуў Кіеў. Яго не было ўжо ўчора ў сталіцы Ўкраіны.

Разам са сваім асяроддзем збег у горад Львоў, дзе яму разам з памагатымі абсталявалі месца для пражывання. Усе відэа, якія ён публікуе ў сацыяльных сетках, запісаны загадзя». 

Сам Зяленскі і 25-га, і 26 лютага ў сваім тэлеграм-канале выкладаў свае звароты, запісаныя на фоне Кіева і ў асяроддзі бліжэйшых чыноўнікаў, расказваючы пра актуальныя падзеі, што сведчыць аб тым, што ён не мог у гэты час знаходзіцца ў Львове.

Абярыце тэгі

Абярыце даты выкрыцця фэйкаў
Тып
Тэрыторыя
Асобы
Тэмы

Іншыя Антыфэйкі / фактчэкі