Антыфэйк / фактчэк

25 сакавіка 2022

Фэйкі тыдня: Украіна выкарыстоўвае забароненае ўзбраенне супраць сепаратыстаў?

Супрацоўніца тэлеканалу «Беларусь-1» абвінаваціла Украіну ў выкарыстанні забароненай зброі, на яе думку такім з'яўляецца ракетны комплекс «кропка У»

Аўтары:
Рэдактары:

Супрацоўніца тэлеканалу «Беларусь-1» абвінаваціла Украіну ў выкарыстанні забароненай зброі, на яе думку такім з'яўляецца ракетны комплекс «кропка У».

«А вось яшчэ адно з доказаў ваеннага злачынства і генацыду. Апублікавана відэа запуску ракеты Кропка Ў украінскімі вайскоўцамі ў бок тэрыторыі Луганскай рэспублікі. Чуваць, як адзін з нацыяналістаў на заднім плане кажа: ну што, сепары, гатовыя да новага падпалу? Ужыванне падобнай зброі забаронена правіламі вядзення вайны і міжнароднымі канвенцыямі», – заявіла Ксенія Лебедзева, прадэманстраваўшы Відэа з запускам нейкай ракеты.

У гэтым сюжэце незразумелыя дзве рэчы: як супрацоўніца Белтэлерадыёкампаніі па відэа вызначыла, што ракета ляціць менавіта ў бок Луганску. А другое, калі кропка ў стала забароненым зброяй?

«Кропка У» – гэта савецкі тактычны ракетны комплекс. Да 2019 года ён знаходзіўся на ўзбраенні арміі Расеі. І гэта нібыта забароненае зброю яшчэ ў лютым запускалі з палігона «Палескі» на беларуска-расейскіх вучэннях «Саюзная рашучасць-2022»

«Сёння мы з вамі знаходзімся на ўчастку мясцовасці Палескі, дзе ў рамках вядзення сістэматычных агнявых дзеянняў ракетнымі войскамі зроблены практычныя баявыя запускі ракетным комплексам кропка», – заявіў Віктар Хрэнін.

Магчыма, супрацоўніца Белтэлерадыёкампаніі Ксенія Лебедзева хацела сказаць, што забароненыя ракеты, падрыхтаваныя фугаснымі і касетнымі зарадамі. І Расея перыядычна абвінавачвае Украіну ў выкарыстанні такіх бомбаў, як зрэшты, і Украіна, і нават ААН, у гэтым жа абвінавачвае Расею. Вось яны, сапраўды, забароненыя ў міжнародным гуманітарным праве.

Але Ксенія Лебедзева гэтага не сказала, І ў выніку атрымалася даволі недарэчную заяву.

Расейскія войскі не карыстаюцца мінамётамі

Гендырэктар агенцтва «Менск-навіны» Андрэй Крывашэеў у праграме «Аб'ектыўна» на АНТ патлумачыў, чаму загінулыя ва Украіне замежныя журналісты не маглі стаць ахвярай расейскіх вайскоўцаў.

«Ні ў адным матэрыяле не сказана, што яны загінулі на тэрыторыі, якая кантралюецца ўкраінскай тэрабаронай. Як яны загінулі. Што ў першым выпадку гэта быў стрэл у патыліцу, а ў другім выпадку гэта быў мінамётны абстрэл. А расейскія войскі не карыстаюцца мінамётамі».

У нас няма дакладнай інфармацыі, як менавіта загінулі журналісты. Але сцвярджэнне Крывашэева аб тым, што расейскія войскі не карыстаюцца мінамётамі, не адпавядае рэчаіснасці.

Па-першае, мінамёты трох калібраў ёсць на ўзбраенні Расійскай арміі.

А па-другое, вайскоўцы РФ карыстаюцца імі ў вайне ва Ўкраіне. Пра гэта адкрыта расказваюць самі ваюючыя росгвардзейцы.

«Падраздзяленне Рос Гвардыі зараз будуць наносіць мінамётны агонь па ўскраінах Харкава па ўмацаваннях нацыяналістаў. Самі з Паўночнай Асеціі, з Маздока, Расгвардыя. Ваюем за нашых дзядоў. За тое, каб нацыяналісты, якія фашысты, не распаўсюджваліся ў нашай дзяржаве больш».

Украіна збіла румынскі знішчальнік

У эфіры Салаўёў Лайф заявілі, што румынскі знішчальнік МіГ, які разбіўся ў пачатку сакавіка, збілі ўкраінцы.

«Тут прыходзіць тэрміновая навіна. Румынія афіцыйна заявіла, што знішчальнік Міг21 нацыянальных ВПС быў збіты ўкраінскай зенітнай ракетай, як мяркуецца, комплексу С300 ».

Гэтая навіна разышлася па многіх расійскіх СМІ. Аднак гэта фэйк. Міністэрства абароны Румыніі ніколі не заяўляла, што яе МіГ памылкова збіла ўкраінская ракета. Вось тэкст афіцыйнай заявы абароннага ведамства, размешчанае на яго сайце. 

«Адносна распаўсюджанай у прэсе інфармацыі, якая пацвярджае версію аб тым, што самалёты, якія разбіліся ў двух авіяцыйных здарэннях 02.03.2022 г., "былі збітыя батарэяй зенітна-ракетных комплексаў С-300", робім наступныя ўдакладненні. :

Сцвярджэнне цалкам ілжыва. Згаданая "інфармацыя" з'яўляецца не больш чым дэзінфармацыяй расійскіх інтэрнэт-СМІ і не мае нічога агульнага з рэальнымі фактамі ці падзеямі. Міністэрства нацыянальнай абароны максімальна адкрыта перадало інфармацыю аб двух аварыях. Загадам міністра нацыянальнай абароны была прызначаная тэхнічная камісія па расследаванні абставінаў гэтых авіякатастроф». 

Раней Мінабароны Румыніі паведаміла, што пацярпеў аварыю знішчальнік МіГ-21, які выконваў патруляванне. А затым знік і верталёт, які адправілі на пошукі МіГа. Пілот паспеў паведаміць аб неспрыяльных умовах надвор'я ў тым раёне і ім сказалі вяртацца на базу. Але сувязь з ім таксама была страчана. Прычыны здарэння высвятляюцца, і пакуль ідзе расследаванне, Румынія ніякіх падрабязнасцяў не агучвала.

Спецслужбы збілі самалёт пад Тэгеранам

Вядучыя перадачы «Скажы не маўчы» на «Беларусь-1» завялі з філосафам і сацыёлагам Мікалаем Шчокіным размову як адрозніць праўду ад фейка. І вось, што ён сказаў:

«Вось у сям'і, у дзіцячым садку, у школе, у ВНУ. Вось там павінны пачынаць навучаць не адрозніваць ісціну ад фэйкаў, а рабіць усё магчымае, каб чалавек валодаў ведамі, навыкамі. Каб у яго была элементарная эрудыцыя». 

Мы ўжо гатовы былі падпісацца пад кожным словам Мікалая Шчокіна. Але тут ён вырашыў прывесці прыклад

«Не ведаю які прыклад прывесці. Памятайце, у 20 годзе 8 студзеня быў збіты самалёт пад Тэгеранам. Было вельмі шмат абурэнняў у свеце. Крык на ўвесь свет. Паказалі гады нараджэння ўсіх, хто там быў на борце. Вы можаце сабе ўявіць, каб на борце боінга не было ніводнага непаўналетняга чалавека? Гэта значыць, была спецаперацыя. Будзем казаць шчыра: знішчылі спецслужбы. Усё. Проста эрудыцыя, веды, сталая праца з мозгам сваім». 

Мяркуючы па ўсім, гаворка ідзе аб боінгу ўкраінскіх авіяліній, які рухаўся з Тэгерана ў Кіеў. Ён быў збіты ракетай праз тры хвіліны пасля ўзлёту 8 студзеня 2020 года. Мы таксама не змаглі ўявіць як так, што на борце боінга не было ніводнага дзіцяці. І праверылі інфармацыю.

Вось спіс усіх пасажыраў таго рэйса ўкраінскіх авіяліній. Яго апублікавалі ў дзень катастрофы і ён ёсць у вольным доступе ў інтэрнэце. Дастаткова зірнуць у пачатак спісу: пасажыр 6 – 2011 год нараджэння, пасажыр 7 – 2014 год, 8 – 2010-ы. Ім было па 6-10 год у 2020 годзе. Калі вывучыць спіс далей, то высвятляецца, што са 167 чалавек на борце было 26 непаўналетніх, з іх 13 не было яшчэ і 10 гадоў.

І зусім незразумела, як у галаве Мікалая Шчокіна нарадзілася ідэя пра спецаперацыю і спецслужбы.

Забойствы мірных жыхароў ва Украіне - пастаноўка, а Брытні Спірс выступіла супраць НАТА

Тэлеграм-канал АТН-ньюс, каб пераканаць сваіх падпісчыкаў, што смерці мірных жыхароў падчас вайны ва Украіне - гэта фэйк, апублікаваў вось такое відэа з наступным подпісам:

«Нічога незвычайнага, проста труп украінскага мірнага жыхара паліць пасля таго, як яго па-зверску расстралялі расейскія вайскоўцы.

Неяк так кляпае ўкіды пра забойствы грамадзянскіх прапаганда Украіны».

Але ўкідванні якраз-такі кляпае сам тэлеграм-канал АТН-ньюс. Відэа, якое нібыта дэманструе, як украінскі бок здымае жывых людзей, а потым выдае іх за трупы грамадзянскага насельніцтва, насамрэч было знята - у Расіі. Месца - Маскоўскі абласны навукова-даследчы клінічны інстытут

Гэта бэкстэйдж са здымак кліпа Хаскі на песню «Ніколі-небудзь». Яго апублікаваў работнік здымачнай групы ў сваім цік-току яшчэ год таму. 

Гэта ўжо не першы раз, калі гэты ж бэкстэйдж спрабуюць выдаць за нешта іншае. Раней відэа ўжо выкарыстоўвалася па ўсім свеце, нібыта доказ, што, маўляў, так здымаюць ахвяр ковіда. 

Дарэчы, тым часам, пакуль тэлеграм-канал АТН-ньюс не заўважае смерцяў мірнага ўкраінскага насельніцтва і спрабуе хлусіць, што ўсё гэта фэйк, ААН паведамляе, што на канец мінулага тыдня ва Украіне ў выніку ваенных дзеянняў былі забітыя як мінімум 902 грамадзянскія. Арганізацыя адзначае, што рэальныя звесткі аб пацярпелых мірных жыхарах вышэйшыя, бо інфармацыя аб загінуўшых і параненых з тэрыторый, дзе ідуць актыўныя баявыя дзеянні, прыходзіць са спазненнем. 

І яшчэ адзін фэйк ад тэлеграм-канала АТН-ньюс. Па яго версіі, вядомую амерыканскую выканаўцу Брытні Спірс заблакаваў інстаграм за пасаду, у якой яна асуджала НАТА і падтрымлівала ваенную агрэсію Расіі ў дачыненні да Украіны.

«Украіна абстрэльвала Данбас з 2014 года і НІХТО нічога не сказаў. У *ОПУ НАТА!". Брытні Спірс заблакавалі ва інстаграме за пасаду супраць НАТА».

Пост Брытні і навіна аб блакіроўцы з гэтай прычыны яе інстаграма, у тэлеграм-канале АТН-ньюс з'явіліся 17 сакавіка. Звярніце ўвагу, на скрыншоце, які нібыта зроблены са старонкі амерыканскай выканаўцы, не відаць даты паста. 

Цікава, чаму? А можа таму, што насамрэч Брытні Спірс нічога падобнага не пісала? 

Па-першае, няма ніводнага іншага скрыншота з іншай прылады гэтага нібы апублікаванага паста.

Па-другое, памочніца Брытні 16 сакавіка, напісала ва інстаграм, што гэта перапынак ад сацсетак. Тады ж, 16 сакавіка, прыхільнікі Брытні знайшлі, што выканаўца схавала ўсе свае публікацыі. І толькі на наступны дзень пасля гэтага АТН-ньюс і мноства іншых медыя сталі распаўсюджваць фэйкавую прычыну знікнення Брытні з інстаграма.

Па-трэцяе, ужо 19 сакавіка Брытні вярнулася зноў у інстаграм і ніякіх пастоў пра Данбас там не выявілася.